Thai máy là gì? Những điều mẹ cần biết về thai máy

Thai máy là gì?

Thai máy, hay còn gọi là cử động của thai nhi, là những chuyển động như đạp chân, quơ tay, vươn vai, hay vặn mình mà em bé thực hiện trong bụng mẹ. Những chuyển động này không chỉ giúp mẹ cảm nhận được sự hiện diện của con mà còn là dấu hiệu cho thấy thai nhi đang phát triển bình thường và khỏe mạnh.

Thời điểm mẹ bắt đầu cảm nhận được thai máy

Ngay từ tuần thứ 8 của thai kỳ, thai nhi đã bắt đầu có những chuyển động nhỏ, nhưng thường chỉ có thể quan sát được khi siêu âm từ tuần 11 – 13. Tuy nhiên, do kích thước thai còn quá nhỏ nên mẹ bầu khó cảm nhận rõ ràng. Phải đến tuần thứ 18 – 20, khi thai nhi phát triển mạnh mẽ hơn, mẹ mới bắt đầu cảm nhận được những cử động này.

Thời điểm mẹ cảm nhận thai máy có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như:

Cơ địa của mẹ: Đối với những mẹ đã mang thai trước đó (con rạ), có thể cảm nhận thai máy sớm hơn, khoảng tuần 16. Còn với mẹ mang thai lần đầu (con so), thường phải đến tuần thứ 22 mới cảm thấy rõ rệt.
Vị trí nhau thai: Nhau thai bám mặt trước có thể khiến mẹ cảm nhận thai máy muộn hơn, trong khi nhau thai bám mặt sau giúp mẹ dễ nhận biết hơn.
Độ dày thành bụng: Mẹ có thành bụng mỏng thường dễ nhận biết cử động của thai nhi hơn so với mẹ có thành bụng dày.
Hiện chưa có bằng chứng khoa học nào khẳng định thai máy sớm hay muộn có liên quan đến giới tính của thai nhi, vì vậy mẹ không nên dựa vào điều này để đoán giới tính bé.

Cách nhận biết thai máy bình thường

Việc theo dõi các dấu hiệu thai máy là cách giúp mẹ bầu đảm bảo thai nhi phát triển tốt. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết thai máy bình thường:

Cảm nhận về thai máy
Mỗi mẹ bầu có thể cảm nhận thai máy theo những cách khác nhau. Một số mẹ miêu tả cảm giác như có cá quẫy hoặc tôm búng nhẹ trong bụng, trong khi những người khác lại cảm nhận như có sự chuyển động sôi nhẹ trong cơ thể. Để đánh giá thai máy bình thường, mẹ có thể dựa trên các giai đoạn phát triển sau:

Giai đoạn đầu (tuần 7 – 8): Trong giai đoạn này, mặc dù thai nhi đã có cử động, mẹ chưa thể cảm nhận được do cử động còn quá nhỏ. Điều này hoàn toàn bình thường.

Giai đoạn cảm nhận rõ (tuần 16 – 22): Đây là lúc mẹ bắt đầu cảm thấy những cử động đầu tiên, như những cú đạp nhẹ hoặc quơ tay chân của bé.

Giai đoạn cử động mạnh mẽ (tuần 30 – 38): Trong giai đoạn này, bé sẽ thường xuyên có những cú đạp mạnh hơn, xoay mình nhiều hơn, và mẹ có thể dễ dàng nhận thấy bụng mình thay đổi theo cử động của bé.

Thời điểm thai máy trong ngày
Thai nhi thường cử động vào những thời điểm nhất định trong ngày, và những yếu tố bên ngoài cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của bé:

Sau khi mẹ ăn, đặc biệt là khi ăn đồ ngọt hoặc uống nước lạnh.
Khi mẹ tiếp xúc với môi trường có ánh sáng hoặc tiếng ồn lớn.
Khi mẹ nằm nghiêng về phía trái, giúp thai nhi dễ di chuyển hơn.
Bé thường hoạt động nhiều hơn vào buổi tối, nhất là khoảng từ 21 giờ đến 1 giờ sáng.
Lưu ý: Mẹ có thể không cảm nhận được cử động của bé khi đang bận rộn hoặc tập trung vào công việc. Thai nhi cũng có những khoảng thời gian nghỉ, thường kéo dài từ 20 đến 40 phút và ít khi kéo dài quá 90 phút.

Số cử động thai

Ngoài việc cảm nhận thai máy, mẹ bầu cũng cần biết về số lần thai máy trung bình mỗi ngày. Theo các chuyên gia, thai nhi thường cử động từ 16 đến 45 lần mỗi ngày, với khoảng cách tối đa giữa các lần cử động là 50 – 75 phút. Khi càng gần đến ngày sinh, số lần cử động của thai nhi trong 1 giờ thường giảm xuống còn trung bình 31 lần, do em bé đã phát triển lớn hơn và không gian trong tử cung trở nên chật chội, khiến bé ít cử động hơn.

Hướng dẫn đếm cử động thai

Tần suất cử động của thai nhi phụ thuộc vào nhịp sinh học của từng bé. Bé càng lớn thì cử động càng rõ ràng và nhiều hơn. Để theo dõi thai máy chính xác, mẹ nên đếm cử động thai trong hai tháng cuối thai kỳ bằng cách:

1. Chọn một thời điểm nhất định trong ngày, lý tưởng nhất là sau bữa ăn no.
2. Trước khi đếm cử động, mẹ nên đi vệ sinh để làm trống bàng quang.
3. Đặt tay lên bụng và cảm nhận các cử động của bé như đá, đấm, xoay, cuộn trong vòng 1 giờ.
4. Để theo dõi chính xác, mẹ nên đếm cử động thai 2 – 3 lần mỗi ngày và trong những khung giờ cố định như buổi sáng, trưa, chiều hoặc tối.

Việc đếm cử động thai thường xuyên sẽ giúp mẹ theo dõi tốt sự phát triển của bé và phát hiện kịp thời những bất thường nếu có.

Thai máy như thế nào là bất thường?

Một thai nhi khỏe mạnh thường có ít nhất 4 đợt cử động trong mỗi giờ. Nếu mẹ cảm thấy tần suất cử động của thai nhi ít hơn 4 lần trong vòng 1 giờ, mẹ nên nằm nghỉ và theo dõi kỹ lưỡng trong vòng 1 đến 4 giờ tiếp theo. Nếu trong thời gian này, thai nhi có ít hơn 10 lần cử động, kèm theo các triệu chứng như nôn mửa, chảy máu âm đạo hoặc co thắt tử cung, đó có thể là dấu hiệu bất thường, và mẹ cần đến gặp bác sĩ ngay để kiểm tra.

Ngoài việc khám bác sĩ để có hướng xử trí kịp thời, mẹ bầu cũng nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Khi không được cung cấp đủ dưỡng chất, sức đề kháng của mẹ sẽ giảm, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng trong thai kỳ, gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của thai nhi về cả thể chất lẫn trí tuệ. Trong chế độ ăn uống, mẹ nên bổ sung đầy đủ các nhóm thực phẩm như:

Chất bột đường (bánh mì, cơm, yến mạch, ngũ cốc…)
Chất đạm (thịt, hải sản, các loại đậu, các loại hạt…)
Trái cây, rau củ

Sữa và các chế phẩm từ sữa (như phô mai, sữa chua, bơ)Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên tránh thức khuya, lựa chọn tư thế nằm và ngồi thoải mái để thai nhi không cảm thấy khó chịu và cử động bất thường. Dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn là điều quan trọng để cơ thể mẹ luôn khỏe mạnh, giúp thai nhi có nhịp cử động ổn định và tốt hơn.