Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa

Nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh

• Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non nớt: Kích thước dạ dày nhỏ, khả năng đàn hồi của cơ dạ dày kém, gan chưa phát triển hoàn thiện, và sự kết hợp của các nhóm cơ trong hệ tiêu hóa chưa hiệu quả (cơ bụng, cơ đáy chậu, cơ hậu môn). Dù sữa là nguồn dinh dưỡng chính, hệ tiêu hóa của trẻ vẫn cần thời gian để làm quen với việc tiêu thụ và xử lý thức ăn.
• Sử dụng sữa công thức thay cho sữa mẹ: Sữa mẹ là nguồn dưỡng chất lý tưởng cho trẻ sơ sinh. Khi trẻ chỉ được nuôi bằng sữa công thức, hệ tiêu hóa của trẻ có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa do hệ vi sinh đường ruột chưa hoàn thiện, thiếu probiotic (vi khuẩn có lợi) và prebiotic (thức ăn cho vi khuẩn này). Việc lựa chọn sữa công thức không phù hợp hoặc pha sữa sai cách cũng gây áp lực lên hệ tiêu hóa của trẻ, dẫn đến đau bụng, chướng bụng, và khó tiêu.
• Nhiễm khuẩn và ký sinh trùng: Trẻ sơ sinh rất dễ bị nhiễm bệnh do sự tấn công của vi khuẩn, ký sinh trùng, gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột và tiêu hóa. Nguyên nhân chính là do chăm sóc sai cách hoặc vệ sinh không đảm bảo: mẹ không vệ sinh răng miệng, khu vực sống cho trẻ không sạch sẽ, không làm sạch núm vú hoặc bình sữa đúng cách, không rửa tay trước khi cho trẻ bú và sau khi thay tã. Chế độ ăn uống không lành mạnh của mẹ hoặc việc sử dụng thuốc không phù hợp cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa, gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ.
• Bệnh lý nguy hiểm: Một số trường hợp rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh có thể xuất phát từ các bệnh lý nguy hiểm như suy giáp, tắc ruột, teo ruột non, phình đại tràng bẩm sinh.

Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp khi trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa:

1. Nôn trớ
Trẻ sơ sinh bị rối loạn tiêu hóa thường dễ bị nôn trớ. Thường thì trẻ sẽ nôn ra một lượng sữa nhỏ trong hoặc sau khi bú. Nguyên nhân chủ yếu thường là do trào ngược dạ dày thực quản sinh lý ở trẻ sơ sinh. Ngoài ra, nôn trớ còn có thể xảy ra khi trẻ bú sai tư thế, bú quá no, cữ bú quá gần nhau, hoặc do lỗ trên núm vú của bình sữa không phù hợp, mẹ chọn sữa công thức không đúng hoặc pha sữa sai tỷ lệ.

Nếu trẻ nôn ra dịch màu lạ như vàng, nâu, xanh rêu, hoặc kèm theo chướng bụng và không đi ngoài phân su trong 48 giờ, có thể trẻ đang gặp vấn đề nghiêm trọng về đường tiêu hóa như tắc ruột, phình đại tràng bẩm sinh. Trong trường hợp này, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

2. Tiêu chảy
Trẻ sơ sinh thường đi ngoài khoảng 8-10 lần/ngày, số lần này có thể ít hơn tùy vào loại sữa trẻ uống. Phân của trẻ thường có màu vàng hoặc vàng sẫm, ở dạng sệt, không thành khuôn và nhiều nước hơn so với phân người lớn. Khi trẻ bị tiêu chảy, số lần đi tiêu sẽ tăng lên, và phân sẽ lỏng hơn, có thể rò rỉ ra ngoài tã. Tiêu chảy kéo dài có thể làm trẻ mệt mỏi, nôn trớ, bú kém, và có thể kèm theo các triệu chứng như sốt, chướng bụng, đi ngoài ra máu.

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy có thể do mẹ không đảm bảo vệ sinh khi cho trẻ bú hoặc bảo quản sữa không đúng cách, dẫn đến trẻ bị nhiễm khuẩn (như Shigella, E.Coli, Salmonella) hoặc ký sinh trùng (như L.Giardia). Ngoài ra, tiêu chảy ở trẻ còn có thể do dị ứng sữa, bất dung nạp lactose, trẻ bú quá nhiều sữa đầu, mắc hội chứng kém hấp thu, hoặc mẹ ăn nhiều thực phẩm có tác dụng nhuận tràng hoặc uống thuốc nhuận tràng.